Het leven, de dood - en Vincent

Een aantal weken geleden kwam er een potentieel artikel onder ogen, namelijk een vrouw die een inzamelingsactie was gestart om haar eigen begrafenis te bekostigen. Kanker, uitbehandeld. Een verzekering bleek niet mogelijk om af te sluiten vanwege haar geschiedenis.

Andere media besteedde er destijds aandacht aan, maar ik niet. Ik geloof in het feit dat een inzamelingsactie, zeker met dit doel, ook slaagt zónder media aandacht. Wat ook meetelt is, wanneer je daar aandacht aan besteedt, komen in de toekomst nog meer dergelijke verzoeken omtrent inzamelingsacties - met welk doel dan ook. Een beetje: "als je dit publiceert, moet je in de toekomst ook álles publiceren."

Hetzelfde met goede doelen. Ik schrijf daar nooit artikelen over, want dan ga je meten met twee maten en dan ben je niet meer objectief bezig. Wanneer je het KWF wel publiciteit geeft, maar de Hersenstichting niet. 

Enfin, de vrouw in kwestie is overleden. Las ik vanmorgen. Vervolgens, echt exact daarna, las ik dat Dennis Schouten in april met een boek komt. Hij heeft een euthanasiewens, doordat zijn leven dermate moeilijk is volgens eigen zeggen: "op papier heb ik een ontzettend goed leven, maar in de praktijk voel ik mij zelden gelukkig". Het lijkt er op dat Dennis al jaren vecht tegen het leven. 

Dennis wil nog een aantal jaar, schrijft hij, verder leven om zo op die manier zijn omgeving goed achter te laten en daarna de regie in eigen handen te nemen omtrent zijn leven. Velen reageren dat het een vorm om aandacht is alszijnde "ik wil dood, koop mijn boek!", maar Dennis maakt de heersende taboe hiermee bespreekbaar. Als je dood wil, wordt je vaak doorverwezen naar de zelfmoordlijn en zou dat kosten wat kost vermijden moeten worden. Maar, als je dood wil, zoals Dennis, na velen jaren strijden, dan heb je al een traject gehad.

Dan ben je net als, de vrouw met kanker, uitbehandeld. 

Een taboe. Op dood willen. Het bericht over Dennis Schouten bracht mijn gedachten terug naar ergens in 2015. In augustus van dat jaar schreef ik een boek over de maagverkleining, maar er is één hoofdstuk dat ik er heb uitgehaald. Ja, je kunt het raden. Na zo'n 21 jaar te maken hebben gehad met morbide obestias, wilde ik er wat aan doen. Bij twee volledige trajecten in ziekenhuizen werd ik daarna afgewezen voor de operatie.

"Ligt het aan mij? Waarom willen zij mij niet opereren? Ben ik op mijn zeventigste nog lijdende aan morbide obesitas of ben ik ruim daarvoor al gestorven aan de gevolgen daarvan?". Het was Vincent van Gogh die mij door die periode heen bracht. Vincent voelde zich ook niet begrepen. 

Vaak 's nachts keek ik naar de sterren, om gewoon lekker na te denken. En ja, om na te denken over het leven. Over waar ik mee zat. Laten we voorop stellen dat ik nooit een mes in mijn handen heb gehad of naar een doosje pillen heb gestaard. Zo ver was het nog niet. 

Bewust keek ik áltijd naar één van de helderste sterren aan de hemel. Betelgeuze. Nog steeds kijk ik daar vaak naar toe, wanneer ik vastloop in een creatief denkproces of om gewoon even mijn gedachten te legen. Ik weet Betelgeuze in een aantal seconden te vinden aan de hemel.

In die periode maakte ik ook kennis met Don McLean's lied 'Starry, Starry Night'. Over Vincent van Gogh. André van Duin heeft er een mooie, Nederlandstalige versie van gemaakt. Vertaling van Martine Bijl. 

Het lied wat ik niet vaak luister, omdat het emoties bij mij oproept. Maar, wanneer er emoties uit moeten - dán zet ik dát nummer op. Op voorwaarde dat het voor de rest overal stil is in huis. Liefst nog in het donker ook. Met mijn koptelefoon op.

Het is dan ook niet gek dat ik een exacte kopie van de Sterrennacht in mijn huis heb hangen. Boven het bed, een identieke kopie. Vincent, dus. Dát heb ik met hem. Het hoofdstuk heb ik destijds verwijderd. Misschien wel vanwege de taboe of doordat ik uiteindelijk alsnog een akkoord heb gekregen voor de maagverkleining na drie trajecten in drie verschillende ziekenhuizen over een periode van drie jaar.

Maar goed. De gedachten over de dood dus, die bij Dennis Schouten nu op het hoogtepunt zijn en wat naar alle waarschijnlijkheid een goed en overwogen beslissing is. Een beslissing waar taboe op heerst.

Ondanks dat ik in 2022 een aantal uur verwijderd was van de dood en een chirurg acuut heeft ingegrepen, snap ik Dennis ergens wel. Al dacht ik vlak voor de operatie aan de dood, 'laat mij maar gaan ook'. Maar, ik werd weer wakker en voelde geen pijn meer.

Alhoewel ik natuurlijk niet in Dennis' zijn hoofd kan kijken en kan voelen wat hij voelt, snap ik hem ergens volledig. 

Ik ben nog steeds dankbaar voor iedere dag dat ik leef. Maar, ik heb zelf ooit dergelijke gedachten gehad. Waar een taboe op heerst. 

Niemand kiest voor het leven, niemand kiest voor de dood. Tenzij je zoals Dennis sterk genoeg bent om de regie over het leven zelf in handen te nemen. Niet alleen lichamelijk kun je uitbehandeld zijn, maar ook mentaal. 


Video: André van Duin - Vincent